افت وزن و مهمترین عوامل خطرساز مستقیم آن تا 2 سالگی در کودکان مراجعه‌کننده به مراکز بهداشتی-درمانی شرق تهران

سابقه و هدف: افت وزن از مهمترین مشکلات سلامتی کودکان در جوامع درحال توسعه است. در بعضی مناطق بیماریهای عفونی و در برخی دیگر عوامل تغذیه‌ای بعنوان عوامل خطرساز افت وزن کودک معرفی شده‌اند. از آنجا که شناخت عوامل خطرساز سوءتغذیه و پیشگیری از آنها درکودکان بسیار مهم است، این مطالعه با هدف تعیین فراوانی افت وزن و مهمترین عوامل خطرساز آن تا دوسالگی در کودکان مراجعه‌کننده به مراکز بهداشتی-درمانی شرق تهران انجام شد. مواد و روش‌ها: این مطالعه با استفاده از داده‌های موجود انجام گرفت. با روش نمونه‌گیری خوشه‌ای دومرحله‌ای 1660 کودک دوساله مراجعه‌کننده به مراکز بهداشتی انتخاب و اطلاعات لازم از پرونده بهداشتی آنها استخراج گردید. کودکان تک قلو که تولد به موقع داشته و از بیماری خاص در بدو تولد یا بیماریهای ژنتیکی و مادرزادی رنج نمی‌بردند در صورت مراجعه منظم برای پایش رشد وارد این مطالعه شدند. آزمونهای کای-دو، من ویتنی و تحلیل رگرسیونی لجستیک برای تعیین ارتباط عوامل خطرساز با افت وزن مورد استفاده قرار گرفت و بر اساس مقادیر نسبت شانس مهمترین عوامل خطرساز تعین شد. یافته‌ها: دختران 5/55% کودکان را تشکیل دادند. وزن تولد کودکان 463±3202 گرم بود. 1119(4/67%) کودک از ابتدای تولد تا دو سالگی حداقل یک بار افت وزن داشتند. بیشترین فراوانی افت وزن در سنین 9 تا 11 ماهگی مشاهده شد. عوامل خطرساز افت وزن تا 6 ماهگی کمترین بسامد را داشتند. نسبت شانس عمده‌ترین عوامل خطرساز به ترتیب متعلق به قطع تغذیه کودک با شیرمادر(7/64)، شروع تغذیه تکمیلی (9/16)، ابتلا به اسهال (3/15) و عفونتهای تنفسی (8/11) بود. بین عوامل دموگرافیک و افت وزن کودکان رابطه معنی‌دار آماری یافت نشد. نتیجه‌گیری: فراوانی افت وزن در نمونه مورد مطالعه بالا بوده و با توجه به عوارض شناخته شده آن باید بیشتر مورد توجه قرار گیرد. از آنجا که مهمترین عوامل خطرساز افت وزن کودکان تا 2 سالگی قابل کنترل می‌باشند به نظر می‌رسد توانمند سازی مادران در زمینه شیوه‌های مناسب تغذیه کودک در سلامت و بیماری به کاهش موارد بروز افت وزن کمک کند.